'Payrollwet zet aan tot ontwijken' is de kop van NRC Handelsblad op 20 mei. Minister Koolmees kondigt aan de sluiproute via payrollen af te schaffen en direct - ik mag wel zeggen hondsbrutaal - kondigen payrollbedrijven aan nieuwe sluiproutes te zoeken. Sluiproutes om geen pensioenpremie te hoeven te betalen voor hun werknemers. Want werkgevers in Nederland zijn dermate verslaafd aan goedkope arbeid dat elk moreel besef over wat ze mensen die voor hen werken aandoen verdwenen is. 'Iedereen doet het toch', lijkt de nieuwe moraal.
Sluiproute afsnijden
De oplossing voor deze en andere sluiproutes is simpel: Koolmees moet gewoon verklaren dat pensioen een essentiële arbeidsvoorwaarde is. Als hij dat doet, hebben zowel uitzend- als payrollkrachten op grond van de Europese richtlijn uitzendwerk recht op hetzelfde pensioen als werknemers in dienst bij de opdrachtgever.
Uitzendkrachten en payrollers altijd pensioenpineut
Het zou ook logisch zijn als Koolmees dat doet, aangezien Nederland een sterk afwijkend pensioenstelsel heeft ten opzichte van de meeste andere lidstaten van de Europese Unie, waarbij het Nederlandse staatspensioen –de AOW dus- een veel lager niveau heeft dan elders. Dat is voor de veel werknemers niet erg, omdat het pensioen een goede aanvulling levert, was altijd de gedachte. Voor uitzend- en payrollkrachten is die redenering sowieso nooit opgegaan. Die zijn dus bij afwezigheid van een fatsoenlijke pensioenregeling aangewezen op de AOW.
Dat het voor uitzend- en payrollkrachten zo slecht geregeld is, komt vanwege ons complexe en verouderde pensioenstelsel dat niet meer aansluit op de dynamiek van de huidige arbeidsmarkt en al helemaal niet op extreem flexibele vormen als uitzenden en payrollen. Dat alleen al is een reden dat Koolmees zo snel mogelijk dit voorstel door moet voeren.
Opgebouwde rechten of nog geen rechten
Zo bezien zijn degenen die het meeste nadeel ondervinden van het uitblijven van een pensioenakkoord juist degenen met de meest flexibele contracten. Wrang genoeg zijn dit meestal degenen die het hardst een pensioenregeling nodig hebben. Indien de betrokken vakbonden wat minder bezig waren met het verdedigen van opgebouwde rechten en wat meer met de meest kwetsbaren op de arbeidsmarkt was dit allang geregeld. Dan was pensioen allang benoemd tot essentiële arbeidsvoorwaarde. Je kunt toch moeilijk als vakbond gaan staken voor een beter pensioen maar wel accepteren dat pensioen geen essentiële arbeidsvoorwaarde is.
24 mei 2019
