Hoe werken de twee soorten: WVP en HNC?
De reden waarom AVV voorlopig kiest voor het eerlijke pensioen en niet voor het doorschuifpensioen, én de reden voor deze naamgeving is gelegen in de manier waarop de twee soorten pensioenregeling werken. We leggen hieronder kort uit hoe dat gaat.
Maar we leggen je eerst uit wat er in elk geval gebeurt bij pensioensparen in een toegezegde premieregeling. In alle gevallen stort je werkgever die aan jou toegezegde premie af aan een pensioenuitvoerder. Die pensioenuitvoerder maakt kosten, dus van de premie gaat een deel kosten af. Vrijwel altijd bevat een pensioenregeling niet alleen een ouderdomspensioen, maar ook een nabestaandenpensioen en een arbeidsongeschiktheidspensioen. De pensioenuitvoerder haalt de (verzekerings)premies voor die laatste twee van de totale gestorte premie af en bestemt die voor deze verzekeringen. Vervolgens blijft er dus een deel premie over: de totale premie minus de uitvoeringskosten minus de verzekeringspremies.
WVP - De Wet Verbeterde Premieregeling
Bij de WVP ben je nu in principe klaar: deze resterende premie (totale minus kosten minus verzekeringen) wordt op jouw pensioenrekening gestort. De pensioenuitvoerder belegt dat geld voor jouw pensioen op de manier die jij aangeeft. Je kunt dus zelf aangeven of je wil dat jouw pensioen duurzaam belegd wordt bijvoorbeeld. De mate van vrijheid die je krijgt is weliswaar afhankelijk van hoe het pensioenfondsbestuur dat inricht, maar als sociale partners alfspreken dat je als deelnemer een groen pensioen moet kunnen kiezen moet het bestuur die keuze geven. Deze keuzemogelijkheid bestaat alleen bij WVP, en niet bij HNC.
Overigens bestaat de WVP regeling al een tijd: overal in het buitenland wordt het op deze manier uitgevoerd.
De WVP regeling is dus daarmee duurzaam (in de zin van pensioensysteem, maar ook in de zin van beleggingen: daar kies je dan zelf voor), transparant, en persoonlijk.
HNC - Het Nieuwe Contract
Bij Het Nieuwe Contract komen er allerlei toeters en bellen bij. Zo komen de rendementen die met jouw pensioenvermogen worden gemaakt niet aan jouw regeling ten goede, maar aan het totaal, en bedenkt de pensioenuitvoerder op welke wijze het totale rendement verdeeld wordt over de generaties. De pensioenuitvoerder moet daar verdeelregels voor opstellen; het is de bedoeling dat die regels niet later ineens veranderd worden omdat bepaalde groepen deelnemers daarvoor lobbyen. AVV vindt dit onnodig complex: om te beginnen weet de pensioenuitvoerder helemaal niet van tevoren wanneer ze welke rendementen gaan halen. Dus van tevoren verdeelregels bedenken brengt risico’s mee, bijvoorbeeld als de realiteit zich anders ontwikkeld dan je als pensioenuitvoerder had verwacht. (Précies wat er de afgelopen twintig jaar is gebeurd bij de pensioenen trouwens.) Die complexiteit maakt het minder transparant, geeft hogere kosten vanwege extra software voor de verdeelregels en is daardoor ook weer meer foutgevoelig.
Beleggen met geleend geld in HNC
Ook zitten er andere complexe aspecten aan Het Nieuwe Contract: zo mag de pensioenuitvoerder ervoor kiezen om jongeren verplicht geld te laten lenen waarmee ze dan gaan pensioenbeleggen. Nu is beleggen met geleend geld extreem risicovol, en heeft het geleid tot drama’s zoals LegioLease. In theorie kunnen jonge deelnemers dan opgezadeld worden met een pensioenschuld. Dan zou je dus bij vertrek uit de sector te horen krijgen: ‘fijn dat je verplicht pensioenpremies bij ons hebt afgestort, maar je hebt wel een schuld opgebouwd, dus graag even afrekenen’. Dat is natuurlijk een idioot en onuitlegbaar vooruitzicht. Pensioenuitvoerders zullen, als ze hiervan gebruik gaan maken, weer extra software ontwikkelen zodat de pensioenschuld wordt gehaald uit het pensioenvermogen van de andere deelnemers. En dat gaat weer ten koste van de transparantie en het persoonlijker maken van je pensioen.
Nog een ander complex aspect bij HNC is de verplichte solidariteitsbuffer. De sociale partners en de pensioenuitvoerder moeten dan regels opstellen voor het vullen van deze buffer uit de premies (van werknemers) en de rendementen, én voor het uitdelen van deze buffer. Ook dit maakt het weer complexer en minder persoonlijk, en afhankelijk van de toekomstverwachtingen van degenen die de regels opstellen. Een nog ander belangrijk aspect dat van belang is, is dat je als deelnemer bij HNC geen enkele invloed hebt op de manier waarop je pensioen wordt belegd. Je bent afhankelijk van de beleggingsstrategie van de pensioenuitvoerder.
