Retail non-food
Als het slecht gaat met een bedrijf, dan is dat een vervelende situatie voor het bedrijf zelf, maar ook voor de werknemers. Een bedrijf in ‘zwaar weer’ dat uiteindelijk in een faillissement terecht komt, geeft veel onzekerheid en stress voor de bedrijfsleiding en voor werknemers. Ook mentaal heeft dit veel impact.
Maar wat als de situatie zo erg wordt dat een faillissement door werknemers wordt gezien als een verlóssing uit hun lijden? Dit gebeurde bij woonwinkel Casa Nederland.
Aanleiding
Casa is een internationaal bedrijf met vestigingen in verschillende landen in Europa (België, Nederland, Luxemburg, Italië, Frankrijk, Spanje, Portugal en Zwitserland). In Nederland waren er 18 vestigingen. Onderdelen van het bedrijf als HR en financiën werden voor Nederland aangestuurd vanuit België.
Begin maart ging de Belgische tak van Casa failliet, inclusief de onderdelen van het bedrijf die zich bezighielden met de bedrijfsvoering in Nederland. Vanwege het Belgische faillissement kwam dit allemaal onder controle van de Belgische curatoren. De Belgische curatoren beperkten zich echter tot het regelen van de zaken rondom Casa België.
De situatie
Vanuit de holding van alle Casa bedrijven in Europa werd een herstructureringsbedrijf ingeroepen om te redden wat er te redden viel. Een Franse bestuurder ging aan de slag om kopers te vinden voor de diverse takken van Casa in Europa, ook voor Nederland. De dagelijkse beslommeringen van het bedrijf liet hij echter voor wat het was.
Voor Nederland was er niemand meer die de bedrijfsvoering deed. Het management was weg, post werd niet meer geopend, rekeningen voor verzekeringen, huur van winkelpanden en gas/water/licht werden niet meer betaald en er kwam geen voorraad meer binnen. Alleen de kassa’s werkten nog. Werknemers in Nederland kwamen terecht in een onhoudbare situatie. Feitelijk een faillissementssituatie, zonder faillissement. Maar bij een faillissement wordt een curator aangesteld die de bedrijfsvoering overneemt, beslissingen neemt en aanspreekpunt is voor werknemers. Zelfs dat was er niet.
Bedrijfsvoering door de ondernemingsraad?
Het enige formele orgaan dat nog wel goed liep binnen Casa was de ondernemingsraad. Daar stroomden de vragen van werknemers binnen. Niet alleen over de eigen rechten en plichten, maar ook over de dagelijkse gang van zaken in de winkels. Dit groeide de OR boven het hoofd.
Vanuit AVV hebben we de OR in contact gebracht met een gespecialiseerd advocaat, die het aandurfde om de OR te begeleiden door dit moeilijke proces (wetende dat er een risico was dat hij niet betaald zou worden). Ook formeerden we vanuit AVV een team om de OR heen dat hen ging begeleiden, met een vast aanspreekpunt, juridische ondersteuning, een aparte helpdesk voor de Casa werknemers en ‘handjes’ om hand en spandiensten te verrichten rondom het traject waar de OR in zou gaan.
De wereld op zijn kop
Een ondernemingsraad die de bedrijfsvoering van een noodlijdend bedrijf moet oppakken, dat is niet normaal! Maar: ‘Desperate times, call for desperate measures’. De OR-leden hebben deze taak met veel hart voor hun collega’s opgepakt en zich tot het uiterste ingespannen. De voorzitter van de OR heeft zelfs zijn nieuwe baan uitgesteld om de OR te blijven leiden in deze moeilijke situatie. Alle OR-leden verdienen hiervoor alle lof!
De afgelopen twee maanden was het een wilde rit. De OR en AVV hebben samen een collectieve loonvorderingsactie gevoerd om de salarissen van alle werknemers van maart uitbetaald te krijgen (dat is gelukt!). Ook hebben we een faillissementsaanvraag van Casa Nederland neergelegd bij de rechtbank. Ondertussen moesten werknemers en OR-leden niet alleen de winkels draaiende houden, maar ook de post gaan openen, besluiten nemen over wel/niet openhouden van winkels, verhuurders van panden te woord staan en vragen over facturen beantwoorden. AVV heeft hen daarin bijgestaan. Ook voor ons was dit een hele rare situatie.
UWV en curator moeten aankloppen bij vakbond
Inmiddels is op de laatste dag van april 2025 Casa Nederland failliet verklaard. Dat maakte een einde aan deze lijdensweg voor werknemers. Er is een curator aangesteld en de salarisbetalingen worden overgenomen door het UWV. Dat de curator en het UWV bij AVV aanklopten voor de mailadressen van alle werknemers, is ongekend (!), maar tekenend voor de situatie waarin de werknemers van Casa hebben moeten werken.
Wat ons betreft roept dit de vraag op of de zaken in Nederland juridisch wel zo goed zijn geregeld. In Nederland wordt verwacht van werknemers dat zij door blijven werken en dat zij alle arbeidsrechtelijke regels blijven volgen. Maar: als je werkgever de bedrijfsverzekeringen niet heeft betaald, er niemand op de HR afdeling is, er geen rekeningen meer worden betaald door het bedrijf, er geen voorraad meer binnenkomt….hoe lang mag je dan van werknemers verwachten dat zij gewoon door blijven werken? Een situatie waarin de OR de feitelijke bedrijfsvoering van een werkgever moet overnemen: daar wordt in de wet niet bij stilgestaan.
Hoe verder?
Casa Nederland zal zeer waarschijnlijk geen doorstart maken en een stille dood sterven. Alle werknemers zijn verder aan het kijken en wij wensen deze toppers veel succes in hun verdere loopbaan.
De OR-leden van Casa hebben vorige maand hun verhaal verteld in het platform van AVV van ondernemingsraden in de Retail non-food. Daarmee hebben zij een sterk waarschuwingssignaal aan andere ondernemingsraden in de sector afgegeven. Voor de OR van Casa is het inmiddels te laat, maar AVV zal met de andere ondernemingsraden uit de sector ingaan op de vraag wat er nodig is om ervoor te zorgen dat dit soort situaties zich niet meer gaan voordoen. Wordt vervolgd dus.
13 mei 2025
