Duurzaamheid

Deze pagina is onder constructie.

Recht op een groene baan  

Wat ís een groene baan? 
De International Labour Organization (ILO) definieert groene banen op basis van twee criteria. Ten eerste zijn het banen die ‘decent’ zijn. Dat wil zeggen: de arbeidsomstandigheden zijn naar behoren, en worden niet verslechterd door de transitie naar een duurzame samenleving. Ten tweede zijn groene banen natuurlijk groen. Dat wil zeggen dat het ofwel banen zijn in de productie van groene producten en diensten, ofwel banen gebaseerd op milieuvriendelijke processen. Groene banen zijn er volgens deze criteria in vele soorten en maten. En wij stellen dat een baan een beetje groen kan zijn, of volledig groen. 

Waarom willen we het recht op een groene baan in de cao? 
Een cao is een document waarin de rechten en plichten van werknemers en werkgevers ten opzichte van elkaar geregeld worden. Deze rechten en plichten worden afgesproken naar aanleiding van de belangen die werknemers en werkgevers menen te hebben, en graag gediend zien in de arbeidsovereenkomst. De vraag die we onszelf moeten stellen is daarom: heeft een werknemer er belang bij dat haar baan groen is? AVV stelt van wel. 

Drie belangen:  

1) Belang bij verantwoordelijk ondernemerschap.  
Werknemers hebben er, als individuen, belang bij dat klimaatverandering wordt aangepakt, en dat actoren hierin de verantwoordelijkheid nemen die past bij het gehalte van invloed die zij hierop hebben.  

Een voorbeeld: Iedereen heeft een rol in het verduurzamen van de samenleving. Hoe meer invloed iemand heeft op verduurzaming, hoe meer verantwoordelijkheid diegene heeft. Werknemers zullen alleen weinig invloed hebben, maar zij kunnen hun werkgever bijvoorbeeld wel motiveren om de doelstellingen van het Klimaatakkoord te behalen op het gebied van de gebouwde omgeving, zakelijk verkeer en logistiek. 

2) Belang bij trots op je werk.  
Werknemers hebben er belang bij dat zij zich trots kunnen voelen over hun werk, nu en in de toekomst. Een trots gevoel zal versterkt worden wanneer het bedrijf verantwoord te werk gaat. Onderzoek laat zien dat vooral voor de leeftijdsgroep onder de 30 een duurzame baan belangrijk is, en deze groep wordt steeds groter. 

Een voorbeeld: Duurzaamheid wordt steeds meer een onderwerp van gesprek. En ook steeds meer mensen verwachten van ondernemers dat zij op een verantwoordelijke wijze omgaan met het milieu. Dit zal ook gelden voor werknemers en hun persoonlijke omgeving. Als iemand werkt voor een bedrijf dat heel duurzaam te werk gaat, zal dit daarom dan ook iets positiefs zijn dat je over je werk kunt vertellen. Hieraan kunnen werknemers trots ontlenen. 

3) Belang bij facilitering mogelijkheden.  
Werknemers hebben er belang bij dat zij zelf duurzaam kunnen handelen en hun eigen verantwoordelijkheid op dit gebied kunnen nemen. Op de werkvloer zal dit veelal alleen mogelijk zijn als de werkgever hiertoe de gelegenheid biedt.  

Een voorbeeld: Op het werk kunnen individuen niet dezelfde duurzame keuzes maken als zij thuis zouden doen. De werkgever bepaalt welke producten in het assortiment worden opgenomen, en hoe de bedrijfsvoering wordt ingericht. Dit kan ertoe leiden dat werknemers moeten werken op manieren die qua duurzaamheid te wensen overlaten, bijvoorbeeld bij het aanprijzen van producten, of in het gebruik van kantoorartikelen, schoonmaakartikelen, energie en bij afvalverwerking. Werknemers die erom geven duurzaam te handelen, hebben er belang bij dat zij dit ook op hun werk kunnen doen. 

Hoe ziet recht op een groene baan er in de praktijk uit? 
Dat verschilt per cao, per sector, per bedrijf. De suggestie is dat bovenstaande belangen in de cao verankerd kunnen worden als een algemeen recht op een groene baan. De corresponderende plicht van de werkgever zou dan in ieder geval moeten zijn dat maatregelen worden getroffen die de banen op den duur steeds groener maken. Het gaat om die commitment: dat je baan steeds groener zal worden.  
De keuze is bovendien reuze: van het vervangen van de aluminium koffiecups voor bio-plastic exemplaren (AVV kantoor) tot aan het wijzigingen van de kilometervergoeding (ANWB geeft een hogere kilometervergoeding voor het wandelen naar en van werk dan het gebruik van de auto). Veel is mogelijk als het maar bijdraagt aan de plicht van werkgever naar werknemer: dat er maatregelen worden getroffen die de baan steeds groener zal maken.